मंसिर महिनामा घरजग्गा किनबेच, कित्ताकाट, राजश्व संकलनदेखि बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरुबाट कर्जा प्रवाह पनि बढेको छ
काठमाडौं । लामो समयदेखि मन्दीमा फसेको घरजग्गा (रियल इस्टेट) कारोबारले मंसिरमा सुधारको शंकेत देखाएको छ ।
मंसिर महिनामा घरजग्गा किनबेच, कित्ताकाट, राजश्व संकलनदेखि बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरुबाट कर्जा प्रवाह पनि बढेको छ । खासगरि, मंसिरमा रियल इस्टेट शिर्षकमा कर्जा प्रवाह बढेको हो ।
नेपाल राष्ट्र बैंकका अनुसार चालु आर्थिक वर्षको पहिलो चार महिना (साउन–कार्तिक)मा रिलय इस्टेट शिर्षकमा ७० करोड रुपैयाँ कर्जा बढेकोमा मंसिरसम्म आइपुग्दा ९ अर्ब २१ करोड रुपैयाँले बढेको देखिन्छ ।
मतलब, मंसिरमा रियल इस्टेट शिर्षकमा कर्जाको माग बढेको देखिन्छ । घरजग्गा कारोबारमा सुस्तता आएपछि रियल इस्टेट शिर्षकमा प्रवाह हुने कर्जाको वृद्धि ऋणात्मक रहँदै आएको थियो । रियल इस्टेट शिर्षकमा प्रवाह हुने नयाँ कर्जाभन्दा पुरानो कर्जा असुली धेरै थियो ।
गत आर्थिक वर्ष ०८०/८१ को पहिलो पाँच महिना (साउन–मंसिर)सँग तुलना गर्दा पनि समिक्षा अवधिमा रियल इस्टेट कर्जामा बढोत्तरी देखिन्छ । गत वर्षको सोही अवधिमा रियल इस्टेट कर्जा पाँच अर्ब २१ करोडले खुम्चिएको (ऋणात्मक) थियो ।
मंसिरमा ४३ हजार ३७९ घरजग्गाको लिखत पारित भएको थियो । यो संख्या अघिल्लोमहिना कार्तिकको तुलनामा करिव १० हजारले बढी हो । यस्तै, मंसिरमा एक लाख एक हजार ७४१ कित्ताकाट भएका छन्, जबकी कार्तिकमा ७३ हजार ६८ कित्ताकाट भएका थिए । मंसिरमा राजश्व संकलन पनि बढेर तीन अर्ब ८७ करोड रुपैयाँ संकलन भएको भूमि व्यवस्थापन विभागको तथ्यांक छ ।
मंसिरसम्म अधिकत दुई करोडसम्मको व्यक्तिगत आवासीय घरकर्जाको वृद्धि सामान्य रहेको छ । राष्ट्र बैंकका अनुसार मंसिरसम्म पाँच महिनामा व्यक्तिगत आवासीय घरकर्जा ११ अर्ब १४ करोड रुपैयाँले बढेको छ ।
पाँच महिनामा रेसिडेन्सिय रिलय इस्टेट (दुई करोडसम्मको व्यक्तिगत आवासीय घरकर्जा बाहेक) र ल्यान्ड पर्चेज तथा प्लटिङ कर्जा खुम्चिएको छ । कमर्सियल कम्पलेक्स तथा रेसिडेन्सियल अपार्टमेन्ट निर्माण, आम्दानी सिर्जना गर्ने कमर्सियल कम्पलेक्स, निश्चित प्रपोजबीनाको कर्जा प्रवाह बढेको देखिन्छ ।
यो अवधिमा अन्य शिर्षक (शिर्षक नखुलाइएको)मा सबैभन्दा धेरै रियल इस्टेट कर्जा प्रवाह भएको देखिन्छ । पाँच महिनाको अवधिमा अन्य शिर्षकमा ६ अर्ब ३९ करोड रुपैयाँ रियल इस्टेट कर्जा प्रवाह भएकोछ ।