व्यवसायिक उन्नतिका लागि कार्यालय, व्यवसाय जगतमा स्थापित वास्तुसम्मत नियमहरुको पालना गरी व्यापारमा सुख शान्ति र समृद्धि प्राप्त गर्न सकिन्छ ।
व्यवसायिक प्रतिष्ठान बनाउँदा कर्पोरेट वास्तुअनुसार निर्माण गरेमा व्यापारिक सफलता प्राप्त हुन्छ । कर्पोरेट वास्तुअनुसार अफिसमा कुन र कस्तो खालको वास्तु प्रयोग गर्ने सम्बन्धमा हामी चर्चा गर्न गइरहेका छौं ।
दक्षिण–पूर्वमा भान्छाकोठा बनाउन उपयुक्त हुन्छ । उत्तर–पूर्वमा पानीको स्रोत इनार, पानीको ट्यांकी, धारा बनाउन राम्रो हुन्छ ।
दक्षि–पश्चिम दिशामा मूल व्यक्तिको विचार परामर्श क्षेत्र वा मुख्य व्यक्तिको बस्ने ठाउँ वा कम्पनीका कार्यकारी अध्यक्ष तथा प्रबन्ध निर्देशकका लागि कोठा बनाउन सकिन्छ ।
पूर्व या उत्तर फर्केर कार्यकारी अध्यक्ष वा सिइओ बसे भने सबै किसिमका सुखसमृद्धि प्राप्त हुन्छ । आरा मगर्ने कोठा पनि पश्चिमपट्टी बनाउन सकिन्छ ।
सौचारय पूर्व या पश्चिम फर्केर बस्नु हुँदैन । छतमा पानीको ट्यांकी पश्चिमपट्टि राख्दा शुभ रहन्छ । व्यापारको प्रकृति हेरेर सामाग्रीहरु भण्डारण गर्ने स्थान उत्तरपट्टि वायव्य कोण शुभ मानिन्छ ।
कार्यालयको बनावट
- कार्यालयभित्र सिलाइ मेसिन, दराज तथा भारी सामानहरु कोठाको दक्षिणतर्फ राख्नुपछृ ।
- बैठक कोठाको सोफा ईशान कोणमा राख्नु हुँदैन ।
- भायुक्त प्राविधिक सामानहरु घर वा अफिसको उत्तरपूर्व इशान कोणमा राख्नु हुँदैन ।
- खाना खाँदा उत्तर, पश्चिम वा पूर्व फर्केर बस्नुपर्छ । सामूहिक स्थितिमा सबैतिर फर्केर खान सकिन्छ ।
- गाडी पार्किङ दक्षिण या पश्चिमतर्फ गर्नुपर्छ ।
- अग्ला रुख अफिसको दक्षिण या पश्चिममा लगानुपर्छ ।
- घर, पसल, व्यापारिक कम्पलेक्स किन्नु या बनाउनुपूर्व त्यसको चारैतिरको बनावट, वातावरण र ढाँचा अवलोकन गर्नुपर्छ । छेउछाउमा होहल्ला तथा फोहोर हुनुहुँदैन ।
- भूमिको नजिक स्मशानघाट, ढल, वर्कसप नभएमा राम्रो मानिन्छ ।
- बिजुलीको खम्बा, ट्रान्समिटर, भूमिको कुनै पनि परिधिमा हुनुहुँदैन ।
- गोदाम भवन वायव्य कोणमा बनाउनु पर्छ ।
- सुरक्षा गार्डको आवास या बस्ने कोठा आग्नेय कोणमा बनाउनु पर्छ ।
- रिसेप्सन, मन्दिर एवं पुजागृह इशान कोणमा बनाउनु पर्छ ।
- फ्याक्ट्रीको नजिकै मन्दिर बनाउने हो भने मन्दिरको साइज फ्याक्ट्रीभन्दा सानो हुनुपर्छ । साथै, इशानमा मन्दिरको साइजको पाँच गुण भूमि खाली राख्नुपर्छ ।
- व्यवसायिक भवनको नैऋत्य कोण अग्लो र इशान कोण होचो हुनुपर्छ ।
- कर्मचारी आवास पश्चिमतर्फ बनाउनु पर्छ ।
- सेफ्टी ट्यांकी पश्चिम दिशामा बनाउनु पर्छ ।
- कच्चा सामाग्री दक्षिणपूर्वी दिशामा राख्नु हुँदैन ।
- मुख्य सभाकक्ष उत्तर या वायव्य कोणमा बनाउनु पर्छ ।
- सभाकक्षको पूर्वतिरको भाग लामो हुनुपर्छ ।
- चौकिदार या सुरक्षाकर्मीको कोठा आग्नेय कोणमा बनाउन सम्भवन नभएमा उत्तरतर्फ फर्काएर पश्चिमपट्टि व पूर्वतर्फ फर्काएर दक्षिपट्टि बनाउनु पर्छ ।
- वायव्य कोणमा सुरक्षाकर्मीको कोठा बनाएर अग्निभय र चोरभय हुन सक्छ ।
- कुनै पनि संस्था वा व्यापरिक केन्द्रका प्रमुख व्यक्ति वा अध्यक्षको कार्यालय नैऋत्यकोणमा बनाउनु पर्छ ।
- कुनै पनि संस्थान वा व्यापारिक केन्द्रको अर्थ प्रशासन हेर्नेहरुको लागि नैऋत्य कोण या उत्तरपट्टि अथवान ईशान कोणमा बनाउनु पर्छ ।
- बजार प्रतिनिधि, अस्थायी कर्मचारी, सहयोगी कामदारका कार्यालय वा अस्थाई बसाइका लागि वाव्य कोणमा उपयुक्त हुन्छ ।
- स्वागत र पुजा कोठाका लागि सर्वाधिक उत्तम कोण इशान मानिन्छ । तर, प्रर्याप्त खाली स्थान हुनु आवश्यक छ ।
- ढुकुटी इशान वा पूर्वी भागमा राख्नु पर्छ ।
- कतिपय उद्योगधन्दा वा फ्याक्ट्रीका लागि प्रयोग हुने कच्चा पदार्थ अग्नीजन्य भए आग्नेय कोणमा, माटोजन्य भए पूर्वमा, पानीजन्य भए उत्तर वा पश्चिममा, फलामजन्य भए दक्षि र कागज वा रुवाजन्य पदार्थ वा बहुमूल्य रत्नहरु भए उत्तर कोणमा राख्नुपर्छ ।
- कार्यकारी प्रमुख अफिसमा बस्दा उत्तर या पूर्व पर्किएर बस्नुपर्छ ।