कसरी बनाउने घरलाई किटाणुरहित ?

भनिन्छ– ‘मानिसका लागि यस पृथ्वीमा सबैभन्दा सुरक्षित स्थान आफ्नो घर हो ।’ तर, यो भनाइ त्यतिखेर मात्र सार्थक हुन्छ, जब तपाईँको घर स्वच्छ र कीटाणुरहित हुन्छ ।

74D20086B374AB5-Room.jpg

भनिन्छ– ‘मानिसका लागि यस पृथ्वीमा सबैभन्दा सुरक्षित स्थान आफ्नो घर हो ।’

तर, यो भनाइ त्यतिखेर मात्र सार्थक हुन्छ, जब तपाईँको घर स्वच्छ र कीटाणुरहित हुन्छ । घर सफा र व्यवस्थित होस् भन्ने चाहना हरेकको हुन्छ । फोहोर स्थानमा कोही पनि बस्न रुचाउँदैन । तर, जति नै सफा र व्यवस्थित राखिए पनि सुरक्षित हेरचाहका विधि नजाने घर कीटाणुको केन्द्र बन्न सक्छ ।

हामी सबैलाई थाहा छ, आँखाले देख्न नसकिने सूक्ष्म कीटाणु जताततै हुन्छन् । फाल्न राखिएको फोहोर, धारा वरपर, पर्दा, तन्ना लगायतमा कीटाणु हुन सक्छन् । तिनको सम्पर्कमा आउँदा कीटाणु मान्छेलाई संक्रमित पार्न तम्तयार रहन्छन् । 

स्वस्थ शरीरका लागि घर कीटाणुरहित हुनु अति आवश्यक छ । आफ्नै घरमा रहेका कीटाणुबाट संक्रमित भई विभिन्न रोगको शिकार हुने जोखिम धेरै हुन्छ । त्यसैले घर निर्माण गर्दा अथवा बसाइँ सरेपछि घरलाई कीटाणुरहित बनाउन जरुरी छ । 

घरलाई कीटाणुरहित बनाउन यी उपाय अपनाउन सकिन्छः

स्वच्छ हावा र घाम

स्वस्थ जीवनका लागि स्वच्छ हावा र घाम आवश्यक छ । हावा र घामको किरण नपुग्ने ठाउँमा कीटाणुको खतरा बढ्दै जान्छ । कीटाणुबाट बच्न घरमा पर्याप्त खुला हावा आउन दिनुपर्छ । घाम कीटाणुबाट मुक्ति पाउने उत्तम उपाय हो । घरलाई कीटाणुरहित बनाउन हावा र घामको उचित व्यवस्था हुनुपर्छ ।

बैठक कोठा निस्संक्रामक गर्ने 

मान्छेहरूको जमघट बढी हुने ठाउँमा कीटाणुको जोखिम बढी हुने गर्छ । घरमा बैठक कोठामै पारिवारिक जमघट बढी हुन्छ । टेलिभिजन, सोफा, चिया टेबललगायत सबैले छुने हुँदा कीटाणु एकत्रित हुने सम्भावना बढी हुन्छ । त्यसैले बैठक कोठा निस्संक्रामक गर्नुपर्छ । मान्छेले बढी छुने सामान र बस्ने ठाउँ स्यानिटाइज गर्नुपर्छ । डिटोल पानीमा भिजाएको कपडाले सामान र ठाउँ पुछ्नुपर्छ । भ्याकुम प्रयोग गरी धुलो सफा गर्नुपर्छ । 

पर्दा र पंखाको सरसफाइ 

सरसफाइ गर्दा पंखा, पर्दा आदिमा खासै ध्यान दिइँदैन । तर, ख्याल नगरिने यी ठाउँ कीटाणुको लागि सुरक्षित घर हुन् । त्यसैले पंखाका पाता सफा गर्ने र पर्दा धुने गर्नुपर्छ । पंखालाई साबुन पानीमा सफा कपडा भिजाएर पुछ्न सकिन्छ । नियमित सरसफाइ गरेमा कीटाणु फैलिन पाउँदैन । 

रेलिङ र ह्यान्डलको सरसफाइ

ढोकाको चुकुल, भर्‍याङको बार र बत्तीको स्विचमा समेत कीटाणु सजिलै र तीव्र रूपमा फैलिने गर्छन् । यस्ता ठाउँलाई निस्संक्रामक गर्नुपर्छ । त्यसका लागि हप्तामा एक पटक सरसफाइ गर्न सकिन्छ । 

घरलाई सुक्खा राख्नुपर्छ 

धेरै ओस भएको र चिसो ठाउँ कीटाणुका लागि अनुकूल हुन्छ । जसले गर्दा अन्य कीटाणु पनि बढ्ने र ढुसी पलाउने गर्छ । गर्मी र वर्षा याममा यस्ता समस्यामा विशेष ध्यान दिनुपर्छ । यस समस्याबाट छुटकारा पाउने उचित उपाय भनेको पंखाको पूर्ण सदुपयोग नै हो । भुइँ सफा गर्दा वा भिजेको देख्नासाथ झ्याल खोल्ने र पंखा चलाउने गर्नुपर्छ । यसो गर्दा घरको भित्ता र भुइँ पनि सुक्खा रहन्छ । 

अनावश्यक सामानले घर भर्नु हुँदैन 

घरमा अनावश्यक सामान थुपार्नु भनेको कीटाणुलाई बढावा दिनु हो । बढी सामान हुँदा ठाउँ भरिने र साँघुरो भई कीटाणु सजिलै लुक्ने र थप फैलने डर हुन्छ । आवश्यक सामानलाई पनि उचित ढंगले खुल्ला ठाउँ रहने गरी सजाएर राख्दा सफा गर्न पनि सजिलो हुन्छ र हेर्दा पनि आकर्षक देखिन्छ । 

डस्टबिनको सदुपयोग 

घरको कुनाहरूमा डस्टबिन राखेर त्यसको सदुपयोग गर्नु कीटाणुबाट बच्ने राम्रो उपाय हो । कुनै पनि फोहोरजन्य वस्तु वा कागज भुइँमा खस्दा तुरुन्तै टिपेर डस्टबिनमा फाल्नुपर्छ । तर, एउटै डस्टबिन  लामो समयसम्म प्रयोग गर्दा दुर्गन्ध आउने, कीटाणु उत्पन्न हुने र संक्रमण फैलिने डर हुन्छ । बेला–बेलामा डस्टबिन सफा गरी त्यसलाई निस्संक्रामक गर्नुपर्छ । 

नियमित कपडा धुने

धेरैजसो मानिस दिनहुँ घरबाहिर जाने गर्छन् । फर्किदा कपडामा टाँसिएर कीटाणु पनि घरमा प्रवेश गर्छन् । त्यसैले कामबाट वा बाहिरबाट फर्किनासाथ आफूले लगाएको लुगा धुनलाई राख्नुपर्छ । त्यस्तै, भित्री वस्त्रमा ब्याक्टेरिया रहने सम्भावना बढी हुन्छ । तिनको सरसफाइमा पनि विशेष ध्यान दिनुपर्छ । कपडा धोएर घाममा राम्रोसँग सुकाउनुपर्छ ।

सुत्ने कोठाको सरसफाइ

मान्छेको सबैभन्दा बढी समय सुत्ने कोठामा बित्ने गर्छ । बिस्तराको तन्ना र सिरकको खोल सफा नहुँदा कीटाणु बढ्न सक्छ । मान्छेको शरीरबाट विशेष गरी पैताला, कुर्कुच्चाबाट मृत छाला स–साना टुक्रा  भई निस्कने गर्छ । तिनले थप रोग र संक्रमण बढाउन सक्छन् । कतिपयले आफ्नो मैलो कपडा फेरेर ओछ्यानमा फाल्ने गर्छन् । यस्ता बानीले गर्दा सुत्ने कोठामा ठूलो संख्यामा कीटाणुले प्रवेश पाउँछन् । कीटाणुरहित राख्न बेडरुमको भुइँ, फर्निचर, बिस्तराको तन्ना, सिरकको खोल, तौलिया आदि नियमित सफा गर्नुपर्छ । 

भान्सामा प्रयोग हुने सामानको सरसफाइ

भान्सामा यस्ता धेरै ठाउँ हुन्छन्, जहाँ कीटाणु जम्मा हुन सक्छन् । एक स्वास्थ्य पत्रिकाका अनुसार भान्साको धाराको फोहोर पानी जाने पाइपमा प्रायः प्रति स्क्वायर ५० हजारभन्दा बढी ब्याक्टेरिया हुने गर्छन् । खाना पकाउनासाथ सधैँ चुल्हो वरपर साबुन–पानी वा कीटनाशक केमिकल प्रयोग गरी सफा गर्नुपर्छ । हप्तामा एक पटक भान्साको सिंक मज्जाले क्लिनिङ पाउडर वा केमिकल प्रयोग गरी सफा गर्नुपर्छ । भाडा मस्काउने स्पन्ज, भाडा राख्ने र्‍याकलाई पनि नियमित सफा गर्नुपर्छ ।

सधैँ सफा गर्नुपर्छ चपिङबोर्ड 

तरकारी र मासु काट्न अलग–अलग चपिङ बोर्ड प्रयोग गर्नु राम्रो हुन्छ । काँचो मासुमा हानिकारक ब्याक्टेरिया हुने गर्छन् । मासु पाक्दा ती मरे पनि चपिङ बोर्डमा भने रहिरहन्छन् । त्यसैले मासु काट्नका लागि अलग्गै चपिङ बोर्ड हुनुपर्छ । काठको साटो प्लास्टिकको चपिङ बोर्ड प्रयोग गर्नु ठीक हुन्छ । प्रयोग गरेपछि चपिङ बोर्ड तुरुन्तै साबुन र तातो पानीले सफा गर्नुपर्छ । यसो गर्दा त्यसमा भएका कीटाणु समाप्त हुन्छन् ।

बाथरुम सफा राख्नुपर्छ

कीटाणु, जीवाणु फोहोर ठाउँमै उत्पन्न हुने भएकाले बाथरुम अति संवेदनशील ठाउँ हो । नुहाउँदा होस् वा शौच गर्दा मान्छेको शरीरबाट निस्कने फोहोर–मैलामा असंख्य कीटाणु हुने गर्छन् । नुहाउँदा ती ब्याक्टेरिया शरीरबाट बगेर गए पनि बाथरुमको भुइँमा बस्छन् । नुहाइसकेपछि पानीले पखालेर भुइँलाई सुक्खा बनाए कीटाणु त्यहाँ टिक्न पाउँदैनन् । त्यस्तै, बेसिन, कमोड पनि भिजेको अवस्थामा छोड्नु हुँदैन । फ्लस गरेर कमोडको ढकनी बन्द गर्नुपर्छ । सातामा एक–दुई पटक केमिकल प्रयोग गरी बाथरुम सफा गर्नुपर्छ ।

सफा टुथब्रस  

मान्छेको मुखबाट निस्कने र्‍यालमा लाखौं ब्याक्टेरिया हुने गर्छन् । खाएर मुखमा बाँकी रहेको खानाका टुक्रा वा कणमा थुप्रै ब्याक्टेरिया हुन्छन् । दाँत माझ्दा खानाका स–साना नदेखिने टुक्रा ब्रसमा अड्किन्छन् । सँगै मुखका ब्याक्टेरिया पनि ब्रसमा जान्छन् । दाँत माझिसकेपछि ब्रसलाई सधैँ तातो पानीले सफा गरी हावा आउने ठाउँमा राखेर सुक्खा हुन दिनुपर्छ । यस्तो गर्दा ब्याक्टेरिया ब्रसमा रहन पाउँदैन ।

घरपालुवालाई ध्यान दिनुपर्छ 

कुकुर, बिरालोलगायत घरपालुवा जनावर असंख्य कीटाणु बोकेर घरभरि घुमिरहेका हुन्छन् । यो कुरा ख्याल गर्नु आवश्यक छ । घरपालुवा जनावरलाई अनिवार्य रूपमा सफा गर्नुपर्छ । हप्तामा कम्तीमा दुई पटक नुहाइ दिनुपर्छ ।

घर बनाउँदा ध्यान दिनुपर्ने कुरा

  1. घरको छतमा स्लोप बनाउने र पानी ढलानबाट मुनि नचुहिने गराउने । जसले गर्दा सजिलै छतमा जम्मा भएको पानी बगेर बाहिर झर्छ । 
  2. घरभित्र पनि स–साना बिरुवा लगाउन सकिन्छ । जसले गर्दा घरभित्र स्वच्छ हावा कायम रहन्छ । तर, त्यसका पात भने सफा राख्नुपर्छ ।
  3. भ्याकुम क्लिनर, एयर कन्डिसनर, पानी छान्ने मेसिनको फिल्टर लगायतको सरसफाइ दैनिक रूपमा गर्नुपर्छ । 
  4. मोबाइल, विद्युतीय उपकरण, खेलौना आदि पनि सफा राख्नुपर्छ । 
  5. झ्याल–ढोकाको धुलो नियमित पुछ्नुपर्छ ।

एजेन्सीको सहयोगमा
 

गगनचुम्बी भवनलाई अद्भुत वास्तुकला र इन्जिनियरिङको चमत्कार कसरी बनाइन्छ ?

पृथ्वी राजमार्गको विमलनगर खण्ड एक महिना आंशिक बन्द हुने

सिमेन्ट निर्यात २०% ले खस्कियो, सात महिनामा एक अर्ब ६४ करोडको निर्यात

धेरै घरजग्गा कारोबार हुनेमा मोरङ पहिलो, काठमाडौं चौथो स्थानमा, मनाङ र मुस्ताङ पुछारमा

वसन्त ऋतुमा घर कसरी सजाउने ? थाहा पाउनुहोस् यी सात उपयोगी सुझाव

माघमा फेरी घट्यो अपार्टमेन्ट खरिद बिक्री

माघ महिनामा घरजग्गा कारोबारबाट तीन अर्ब ८७ करोड राजस्व संकलन

झापामा सबैभन्दा धेरै कित्ताकाट हुँदा मुस्ताङ र मुगुमा सबैभन्दा कम

38F1B7DF77C2103-Ways-to-Prepare-Your-Home-for-Spring-Cover-26-02.jpg

वसन्त ऋतुमा घर कसरी सजाउने ? थाहा पाउनुहोस् यी सात उपयोगी सुझाव

E637815ACAC79D5-263A0F732896932-orientalcolonykulehwor-750.jpg

माघमा फेरी घट्यो अपार्टमेन्ट खरिद बिक्री

E05F84D1D2945C8-356869771_169896859413597_4860478870328989929_n.jpg

घरजग्गा कारोबार चलायमान बनाउन व्यवसायीले अगाडि सारे ६ मागहरु