कुन बैंकको घरकर्जा सस्तो हुन्छ ? यसरी तुलना गरौं

नेपालमा तीन वर्गका बैंकले घरकर्जा दिन्छन् ।  ‘क’ वर्गमा पर्छन् वाणिज्य बैंक । ‘ख’ वर्गमा विकास बैंक र ‘ग’ वर्गमा फाइनान्स कम्पनी । कार्यक्षेत्र नाघेरै भएपनि धेरैजसो सहकारीले पनि घरकर्जा उपलब्ध गराउँछन् ।

वित्तीय संस्थाको वर्गअनुसार ब्याजदर फरक हुन्छ । वाणिज्य बैंकको ‘कस्ट अफ फन्ड’ विकास बैंक र फाइनान्स कम्पनीको भन्दा कम हुन्छ । त्यसैले वाणिज्य बैंकको घरकर्जाको ब्याजदर विकास बैंक र फाइनान्स कम्पनीको भन्दा कम नै हुन्छ । विकास बैंकको हकमा १ देखि २ प्रतिशत र फाइनान्स कम्पनीको हकमा ३ देखि ४ प्रतिशतसम्म पनि ब्याजदर फरक पर्न आउँछ ।

अझ एउटै वर्गका बैंकबीच पनि ब्याजदर फरक पाइन्छ । यो सबै बैंकहरुको ‘कस्ट अफ फन्ड’ र ‘बेस रेट’मा निर्भर गर्छ । बैंकको ‘कस्ट अफ फन्ड’ कम हुने वित्तिकै बेस रेट कम भइहाल्छ । बेस रेट कम भएपछि ब्याजदर पनि कम हुन्छ ।

सरकारी स्तरका राष्ट्रिय वाणिज्य बैंक, नेपाल बैंकको ‘कस्ट अफ फण्ड’ निजी बैंकहरुको तुलनामा कम हुन्छ । सरकारी बैंकहरुले कम ब्याजको पैसा मुभिलाइज गरिरहेका हुन्छन् । सरकारी वा करेन्ट एकाउन्टमा चलाउने पैसाको ब्याज तिर्न पर्दैैन ।

यी बैंकहरुको कस्ट अफ फन्ड कम भएपछि बेस रेट पनि कम भइहाल्यो । बेस रेट कम भएपछि यी बैंकको ब्याजजर पनि कम हुन्छ । निजी बैंकको कस्ट अफ फन्ड बढी हुने हुनाले बेस रेट पनि अलि बढी नै हुन्छ । र, ब्याजदर पनि अलि बढी हुन्छ ।

ब्याजदर बैंकहरुको ‘कस्ट अफ फन्ड’ र ‘बेस रेट’मा निर्भर गर्छ । बैंकको ‘कस्ट अफ फन्ड’ कम हुने वित्तिकै बेस रेट कम भइहाल्छ । बेस रेट कम भएपछि ब्याजदर पनि कम हुन्छ ।

निजी बैंकहरुबीच पनि ब्याजदरमा फरक हुन्छ । निजी बैंकको कस्ट अफ फन्ड र बेस रेट फरक फरक हुन्छ । त्यसैले उनीहरु फरक–फरक ब्याजदरका स्किम ल्याएको देख्छौं । जुन बैंकले ‘लो कस्ट अफ डिपोजिट’ परिचालन गर्छ । जसको बेस रेट कम छ । ती बैंकको ब्याजदर पनि कम हुन्छ । बेस रेट कम हुने वित्तिकै प्रिमियम जति थप्दा पनि महंगो कस्ट अफ फण्डको पैसा चलाउने बैंकहरुको भन्दा ब्याजदर सस्तो पर्न आइहाल्छ ।

हामीले घरकर्जा लिन जाँदा सबैभन्दा पहिला कुन बैंकको बेस रेट कम छ, हेरेर मात्र बैंक छनौट गर्न सक्छौं । बेस रेट कम हुने बैंकको ब्याजदर पनि अवश्य कम हुन्छ ।

राष्ट्रिय वाणिज्य बैंक, नेपाल बैंक, कृषि विकास बैंक, एभरेष्ट बैंक, नेपाल एसबीआई बैंक, स्टान्डर्ड चार्टर्ड बैंकको व्याजदर तुलनात्मक रुपमा कम हुन्छ । उनीहरु कम रेटमा घरकर्जा प्रस्ताव गर्न सक्छन् ।

मध्यम खालका बैंकहरुको ब्याजदर अलि बढि हुन्छ । भर्खरै उदाउँदै गरेका बैंकको ब्याजदर सबैभन्दा बढी हुन्छ ।

हामीले ऋण लिँदा कस्ट अफ फन्ड कम भएका, बेस रेट कम भएका बैंकहरुबाट ऋण लिन सकेमा ब्याजदरसहित विभिन्न शिर्षकका शुल्कमा पनि छुट पाउन सक्छौं ।

सामन्यतया बैंकहरुले दशैं तिहारको बेलामा विभिन्न स्किमहरु ल्याएका हुन्छन् । त्यो बेलामा बैंकहरुले ब्याजदर र सर्भिस चार्जमा केही छुट दिन्छन् । नेपालमा फेस्टिव टाईममा अरु बेलाभन्दा केही छुट सुविधा दिएका हुन्छन् ।